info

Katlijk door de eeuwen heen - Een markante persoonlijkheid W.A. Nijenhuis

nijenhuisElk dorp heeft mensen voortgebracht, die een bijzondere rol in de dorpsgeschiedenis hebben gespeeld. Voor Katlijk was Wietze Andries Nijenhuis een dergelijke persoon. Zo heeft hij bemoeienis gehad met het oprichten van de christelijke school in Katlijk en was hij betrokken bij de Boerenleenbank in Katlijk en de zuivelfabriek in Bontebok. Ook is hij wethouder geweest van de voormalige gemeente Schoterland en later raadslid van de gemeente Heerenveen. Daarnaast bekleedde hij nog tal van maatschappelijke functies.

Wietze Andries Nijenhuis

Wietze Andries Nijenhuis werd geboren aan de 'Boerenstreek', nu de W.A. Nijenhuisweg in Katlijk op 13 maart 1874, als zoon van Andries Wietzes Nijenhuis en Grietje Jans Klooster.
Zijn eerste vrouw Pietje Hartholt stierf al op jonge leeftijd. Later trouwde Wietze Nijenhuis met Leentje Hoekstra. Nadat zij in 1935 van de boerderij vertrokken woonde het echtpaar aan de Koningin Julianaweg in Oranjewoud 

boerderij
  Wietze Andries Nijenhuis en zijn vrouw Leentje Nijenhuis- Hoekstra,
  rechts op de foto, samen met het personeel voor hun boerderij aan
  de W.A Nijenhuisweg 45
De grootouders van Wietze Nijenhuis waren afkomstig uit Boven Knijpe. Zij hebben daar één jaar een boerderij gehad en zijn later naar Katlijk vertrokken en woonden op dezelfde boerderij waar Wietze later ook woonde. De grootouders van Wietze waren vrijzinnig. Zijn grootmoeder kwam onder invloed van een godsdienstleraar, Faber, en bekeerde zich. Hierdoor kwamen er problemen binnen het gezin. Later sloot grootmoeder zich aan bij de gereformeerden. Ook grootvader kwam uiteindelijk op latere leeftijd nog de gereformeerde kerk bezoeken. Een oom van Wietze was gedurende 28 jaar dominee te Mildam, hij was opgeleid te Bentheim en Kampen. De moeder van Wietze woonde later tegenover de boerderij in het dubbele huis, nummer 10 en 12 aan de W.A. Nijenhuisweg
In het boek 'de Nijenhuisen van Zuid-West Friesland', wordt Wietze omschreven als:

Hy wie in man fan folle funksjes, boer en heareboer tagelyk, in man mei in iepen each foar de noeden en it ferlet fan de minsken om him hinne, mar ek mei folle belangstelling foar wat der fierder yn 'e wrâld om hear gie.

Op 15 mei 1902 nam Wietze Nijenhuis voor de Anti Revolutionaire Partij zitting in de raad van de voormalige gemeente Schoterland en was daar later wethouder. Hij bleef dit doen tot de opheffing van de gemeente Schoterland op 1 juli 1934. De gemeenten Schoterland, Aengwirden en een stukje van de gemeente Haskerland werden toen samengevoegd tot de gemeente Heerenveen. Ook van deze nieuwe gemeente Heerenveen werd Andries Wietze Nijenhuis wethouder. Dit bleef hij tot 1941, toen de Duitse bezettende macht de raad aan de kant zette.

De heer Nijenhuis bewoog zich op velerlei gebied. Hij was bestuurslid van de plaatselijke en gemeentelijke kiesvereniging der A.R.P., bestuurslid van de gereformeerde kerk en medeoprichter van de christelijke school in Katlijk en voorzitter van het schoolbestuur.
Van 1917 tot 1949 was hij voorzitter van de Coöperatieve Boerenleenbank te Katlijk. Tevens was hij voorzitter van de waterschappen 'Midden-Oost', 'Nijehorne' en de 'Grote Veenpolder'. Ook was hij voorzitter van de commissie, die de arbeidsvoorwaarden regelde voor het zuivelbedrijf in Friesland. Daarnaast ook nog voorzitter van 'Maatschappelijk Hulpbetoon' in de gemeente Heerenveen, bestuurslid en voorzitter van de afdeling Heerenveen van de Friese Maatschappij van Landbouw, medeoprichter en gedurende vele jaren voorzitter van de Coöperatieve Zuivelfabriek te Bontebok, gedelegeerde voor Friesland in het Nederlandse Landbouw Comité, bestuurslid van de Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Friesland, lid van de Landelijke Zuivelbond en bestuurslid van de Frico. Daarnaast heeft hij veel aandacht gegeven aan de landontginning en de veefokkerij. Hij was ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Het was een man waar wel 'wat' in zat. Ook op jonge leeftijd al, zoals blijkt uit het volgende:
In de jaren tachtig van de 19e eeuw ging het met de Friese veeboeren niet zo goed. Dit kwam onder anderen door de sterke concurrentie van de Deense boeren. En hier en daar kwamen dan ook particuliere melkfabrieken, zoals in Katlijk bij Jeep Heida aan de Schoterlandseweg nummer 3.
In die tijd verscheen er een advertentie in de Hepkema's Krant, waarin alle boeren van Katlijk, Mildam en omstreken werden uitgenodigd voor een vergadering in café Jelsma in Katlijk. De advertentie was niet ondertekend en dat maakte de boeren nogal nieuwsgierig. Ongeveer 50 boeren kwamen naar deze vergadering, maar de opsteller van de advertentie bleef onbekend en om toch maar een voorzitter te hebben die avond werd de jongste aanwezige aangewezen. Dit was de 22-jarige Wietze Nijenhuis. En achteraf was dit niet een verkeerde keus. Na deze vergaderingen kwamen er nog meer en er werden commissies ingesteld.
Op een vergadering in café Van Roeden in Bontebok werd er met de boeren van Langezwaag de 'Stoomzuivelfabriek De Gemeenschap' opgericht. Op 5 oktober 1898 werd de eerste melk verwerkt. Er waren toen ongeveer 70 leden. In 1927 werd de fabriek afgebroken en werd er een grotere gebouwd. Toen waren er ongeveer 300 leden. Op 14 mei 1966 werd besloten om de fabriek op te laten gaan in 'De Takomst' in Wolvega. Het fabrieksgebouw in Bontebok werd in 2002 afgebroken.

Wietze Nijenhuis bezat een drietal boerderijen in Katlijk. Dit waren de boerderij waar hij zelf woonde, het boerderijtje aan de W.A. Nijenhuisweg 31 en de boerderij De Heuvel aan de Schoterlandseweg 49. Hier boerden de broers Anne en Tjalling Hoekstra. Zij waren broers van de tweede vrouw van Wietze. Na haar dood heeft de gereformeerde kerk in Mildam de boerderij aan de W.A. Nijenhuisweg 45 geërfd, met ongeveer 30 hectare land. De boerderij en de landerijen zijn een tijdlang verhuurd geweest aan H. Kramer en A. Bijl en later aan hen verkocht. De boerderij De Heuvel werd geërfd door de gereformeerde kerk in Heerenveen.

Wietze Andries Nijenhuis overleed op 15 februari 1953 in Heeenveen en werd begraven in Katlijk.


Niets uit deze uitgave en publicatie op het internet mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

No part of this book and publication on the internet may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.