En welk huis leent zich daar dan beter voor dan It Slotsje, het winkelhaakvormige pand in Neo-renaissancestijl met de rood-witte luiken, twee met natuursteen bedekte trapgevels, dat verscholen ligt op een, bij mistig weer een beetje mystiek plekje tussen de bomen aan de linkerkant van het bezoekerscentrum van het Ketliker Skar. Een prachtig plaatje voor de oplettende wandelaar! Benny reageerde dan ook meteen enthousiast op onze vraag om iets te vertellen over het huis waar hij al 26 jaar woont.
Sfeer van 100 jaar geleden Ik betreed het sfeervolle huis aan de achterzijde (noordkant) meteen in de keuken en waan me direct 100 jaar terug in de tijd. We gaan gauw door naar de warme woonkamer waar de huidige bewoners de enige grote aanpassing hebben gedaan, een houtkachel met gemetselde schouw. Benny: “Als je zo midden in het bos woont, wilde ik een goede houtkachel hebben.” Verder is het huis nog in verbluffend oorspronkelijke staat, met de glas-in-lood bovenlichten, de in roeden verdeelde onderramen met het oorspronkelijke hang- en sluitwerk en de tegeltjes rondom in het huis. Ook de robuuste ijzeren lamp in de woonkamer is alleen voorzien van een nieuwe groene stof. “Het huis is wel wat licht gebouwd, maar het is destijds ook gebouwd als zomerhuis”, vertelt Benny.
Ik vraag Benny hoe hij op zo’n mooi plekje terecht is gekomen. “Ik werkte als natuurfotograaf in die tijd al geruime tijd voor It Fryske Gea en kwam geregeld in het Ketliker Skar. Ik zei iedere keer tegen Henk Kroes: “Goh, wat is dat toch een een mooi huis!” We maakten er altijd grapjes over dat ik daar wel wilde wonen, maar daar bleef het bij. Totdat Henk Kroes in 1990 belde en zei: “Benny, ik wol graach dast do yn it Slotsje wenjen giest. Mar, do moast d’r wol binnen in wike ynlûke. Daar hoefde ik niet lang over na te denken.” De toenmalige bewoner, de 92-jarige boswachter, de heer Hoekstra, ging naar een verzorgingstehuis. De keerzijde was dat ik wel flink aan het opknappen moest. Er was nooit wat aan het huis gedaan, achteraf gelukkig maar, anders waren er vast veel originele elementen verloren gegaan! Het huis had geen centrale verwarming, slechts één kraan in de keuken met alleen koud water. “Wij hebben het bij het opknappen allemaal zo veel mogelijk intact gelaten. We hebben zelfs de oorspronkelijke groene verf en het oorspronkelijke paarse behang op linnen er nog afgehaald en vernieuwd. Er bestond geen twijfel dat het huis ontworpen/gebouwd was door timmerman J.G. Brouwer uit Oranjewoud, want op elk houten paneel kwamen we zijn handtekening tegen.”!
Adellijke historie
Natuurlijk had ik me goed ingelezen, voordat ik op bezoek ging bij Benny en Mirella. Wie meer wil lezen over de historie van Oranjewoud en omgeving, kan ik het boek ‘Geschiedenis van Oranjewoud’ van drs. R.L.P. Mulder-Radetzky en B.H. de Vries aanraden. Hierna eerst iets over de eerste eigenaren van It Slotsje.Er zijn twee leden van de familie Bieruma Oosting die een belangrijke rol bij It Slotsje hebben gespeeld. Dat waren Gerrit Ferdinand, in de volksmond mynhear Key (1873-1955) en zijn zuster Agatha Victoria (1875-1968), beiden ongehuwd. Zij hadden nog een broer en twee zusters, maar die hebben in de geschiedenis van dit huis eigenlijk geen rol gespeeld. Gerrit heeft zich van 1914 tot 1918 beziggehouden met het ontginnen van de heidevelden bij Katlijk. En liet drie boerderijen bouwen nabij het Ketliker Skar: de Moskoupleats, de boerderij naast het bezoekerscentrum (Zoetendal) en de boerderij van Boersma. Omdat de reislustige broer en zus Van Bieruma Oosting tijdens de Eerste Wereldoorlog geen verre reizen meer naar Frankrijk, Duitsland en Zwitserland konden maken, besloten ze om in Katlijk een zomerverblijf annex jachthuis te laten bouwen. Dan vanuit Oranjewoud maar op vakantie naar Katlijk.
It pypke fan Brouwer
Het huis is in 1915 ontworpen en gebouwd door de timmerman en rentmeester J.G. Brouwer uit Oranjewoud, die veel bouwde voor de Bieruma Oostings. Het heeft hem denk ik geen windeieren gelegd, bouwen voor de patriciërs. Benny vertelt nog een leuke anekdote over de bouw van het huis. “Bij het opknappen van de verdieping werd achter de betimmering een pijpje van gietklei gevonden. Eartiids hiene de meiwurkers de baas ek al te fiter (voor de gek gehouden, red.), Het is namelijk waarschijnlijk dat de timmerlieden zijn pijpje hebben verstopt bij het aftimmeren van de woning. Grappig dat ze op deze manier nog iets voor ons hebben achtergelaten.” ‘It pypke fan Brouwer’ (zie foto) ligt nu in de vitrine in de jachtkamer.Lees meer verhalen uit de Raaptepper >>
