Dinsdagavond vond de eerste bijeenkomst plaats in café-restaurant de Tjongersprong in Nieuwehorne. Na een inleiding van wethouder Meine Scheweer werd er een toelichting gegeven op het Landschapsbeleidsplan door gemeente medewerkster Hanneke Huisman en op het Bestemmingsplan Buitengebied door de heer Jules de Weert van bureau Vijn. Vervolgens vond er een discussie plaats aan de hand van ingeleverde briefjes met vragen en opmerkingen.
Hanneke Huisman gaf een toelichting op het Landschapsbeleidsplan. Het oude plan is van 1994. Het nieuwe plan geeft aan waar en hoe er er wordt gestreefd naar behoud en/of herstel van het landschap. Het geheel is gebaseerd op vrijwilligheid. Dit nieuwe plan is is een gezamenlijk project van de gemeenten Heerenveen, Opsterland en Oost- en Weststellingwerf in het kader van het ROM-project Zuidoost Friesland. In het plan wordt onderscheid gemaakt tussen de verschillende landschapstypen. Veen- (Terband, Tjalleberd) woud- (langs de Schoterlandseweg), Hoogveenontginning- (langs de Schoterlandse Compagnonsvaart), beekdal- (langs de Tjonger) en landgoederenlandschap (Oranjewoud). Op de ene plaats staat behoud en onderhoud voorop en op een andere plaats is versterking en uitbreiding aan de orde. Alle voorgestelde maatregelen vinden plaats op vrijwillige basis. De kosten voor achterstallig onderhoud zijn begroot op ruim 1 miljoen euro, het jaarlijkse onderhoud op een kleine 1 miljoen euro en de versterking van het gebied op 2,7 miljoen euro. Het landschapsbeleidsplan beschrijft de gewenste ontwikkelingen t.a.v. het landschap maar heeft geen bindende werking, in tegenstelling tot het Bestemmingsplan. Het doel is het behoud van het huidige landschap.
Jules de Weert van bureau Vijn gaf een toelichting op het nieuwe Bestemmingsplan Buitengebied. Het huidige bestemmingsplan is in 1980 door de raad vastgesteld, bovendien zijn door de Kroon bepaalde onderdelen van dit bestemmingsplan afgekeurd. Daarom is besloten om voor het grootste deel van het buitengebied een nieuw bestemmingsplan te maken. De bedoeling van het Bestemmingsplan is om vast te leggen wat er nu in het buitengebied aanwezig is en om het actuele beleid van Rijk, de provincie en de gemeente in het bestemmingsplan te verwerken. Ook de besluiten die in het kader van het ROM-project Zuidoost Friesland zijn genomen, worden in het nieuwe bestemmingsplan opgenomen.
Een bestemmingsplan geeft aan gronden een bestemming, wat mag er worden gebouwd, waar mag het voor worden gebruikt en wat zijn de beperkingen. Het speelt in op de huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen. De omvang van agrarische bouwpercelen moeten worden afgestemd op de bedrijfsgrootte. Het erf mag maximaal 1,5 ha bedragen, via een wijziging is uitbreiding mogelijk tot 2 ha. Er is é é n bedrijfswoning toegestaan, evenals bedrijfsgebouwen, silo's etc. Het bouwen van kassen is niet toegestaan.
Voor voormalige bedrijfsgebouwen is een 'Ruimte voor ruimte' regeling in het leven geroepen. Dit betekent dat in de plaats van elke 1.000 vierkante meter bedrijfsgebouw oppervlak een woning van 500 kubieke meter mag worden gebouwd, met een maximum van 3 woningen per perceel. Dit wordt aangeduid als 'Landschapswonen'.
Alle woningen in het buitengebied mogen worden gecombineerd met kleinschalige bedrijvigheid. In lintbebouwing is een combinatie met kleinschalige bedrijven mogelijk (meerdere vormen van bedrijvigheid). De maximum inhoud van een woning bedraagt 450 kubieke meter in een kwetsbaar landschap en 500 kubieke meter voor overige woningen. Boerderijen kunnen een woonbestemming krijgen voor meerdere wooneenheden, logiesverstrekking is ook mogelijk.
De verschillende bestemmingen zijn op de kaarten veelal niet correct weergegeven. Het is zaak dat bewoners de situatie op de kaarten controleren en afwijkingen kenbaar maken.
Na de pauze vond er een inspraak en discussie plaats. Een onderwerp waarover heftig werd gediscussieerd, betreft de erfgrootte van maximaal 1,5 ha voor een agrarische bedrijf. Naarmate de omvang van het agrarisch bedrijf kleiner is, is ook het erf kleiner. In het Bestemmingsplan is slechts met een planwijziging een grootte van 2 ha mogelijk. Gepleit werd om 2 ha erfgrootte binnen het Bestemmingsplan mogelijk te maken. Verder wilde men graag meer mogelijkheden voor bedrijven en bedrijvigheid in het buitengebied.
Met de 'Ruimte voor ruimte' regeling wordt niet het 'Landgoedwonen' bedoeld, dat op twee plaatsen mogelijkheden zou moeten zijn, maar dit is niet het het Bestemmingsplan opgenomen. Het 'Landgoedwonen' is grootschaliger op een perceel van ca. 5 ha.
De teelt van lelies en bollen is gebonden aan een vrijstellingsbepaling. Deze vrijstelling kan in beginsel alleen verleend worden indien aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan zoals bijvoorbeeld minimaal 30 meter afstand van panden met een woonbestemming. Eigenaren van degelijke percelen klagen over de extra vergunningen welke moeten worden aangevraagd, terwijl de teelt reeds aan strenge eisen is gebonden.