info
Freark Dam
Het gedicht ‘De groetnis út Great Ketlik’ van Freark Dam.En daar willen we graag iets meer over vertellen, want de dichter heeft het gedicht niet zomaar geschreven. Freark Dam, Fryske dichter en vertaler, is namelijk op 2 juli 1924 in Ketlik geboren. Zijn ouders Wieger (Frederiks) Dam (Terwispel 1883) en Kunnigje (Hendriks) Dam (Gersleat, 1886) zijn, nadat ze sinds hun trouwen in 1908 kort in Terwispel hebben gewoond, naar Ketlik verhuisd. Ook in Ketlik verdiende vader Wieger Dam zijn brood als timmerman/wagenmaker en wel vanuit het pand aan de Kerkelaan, waar tot voor kort Frans Piek zijn bedrijf had. In Ketlik zijn Freark en zijn zus Roelofke (hij had in totaal vier zussen) nog geboren. Vader Wieger Dam overleed helaas in 1939 al jong op 55-jarige leeftijd.
Hier is een foto van de familie Dam afgebeeld. Freark Dam, en ook zijn zus, was nog niet geboren toen de foto werd genomen.
Freark is in Ketlik naar de lagere school geweest en daarna naar de ulo in Heerenveen. Vervolgens kreeg hij een baan bij de boterfabriek in Oosterzee. Freark Dam studeerde uiteindelijk nog Nederlands en Fries. Feitelijk heeft hij alleen zijn jeugd in Ketlik doorgebracht. Hij is getrouwd geweest met Pieterke de Jong.
Maar, hierdoor hebben wij wel een aantal gedichten over het dorp, zijn geboorteplaats, aan hem te danken. In de volgende edities van de Raaptepper zullen we er nog een aantal opnemen.
Ook is Freark Dam voor de Friese literatuur belangrijk geweest als literator en mentor van literair talent. Hij was van 1969 tot 1986 conservator van het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD) in Leeuwarden. In 1947 kwam hij in dienst van uitgeverij en drukkerij Laverman. In de jaren vijftig stichtte hij een Fries fonds, waar schrijvers als Anne Wadman, Rink van der Velde en Hylkje Goïnga in vertegenwoordigd waren. Freark Dam heeft ook nog een aantal toneelstukken van Brecht, Friedrich Dürrenmatt en Thornton Wilder vertaald, die in Beetsterzwaag zijn opgevoerd.
Freark Dam is op 4 juli 2002 op 78-jarige leeftijd overleden.
De groetnis út Great Ketlik
It lân is d’r wer read oer, sei ús mem danwer klearebarre droechte.
Mar gjin pomp as uzes dy’t sok ynfieren
wetter joech
de hiele simmer lang.
Ek as by elkenien yn Ketlik lyts en grut,
de bakken al wiken droech stien hiene.
En de lêste mûdhûn ta slyk en grom
ferskronfele wie
en it mar net reine woe.
Wetter, sá út de ierde brún en krêftich,
dat ik wol ris, as ik even doarst
oan it libben wetter tinke moast
dêr’t master soms fan spriek.
Ik priuw it nóch en it ís sa.
In stream om libbenslang ynwindich op te
tarren.
Net rij en rûch, it is ús lêste hoop en
treast,
om jitris mei ús mem te sprekken.
Mar lykwols sà net nim ik yn gedachten
noch geregeldwei in swolchje
út de âlde kokosnútedop dy’t op it
amerrak noch ree leit.
En stek it plechtich út en hâld de neismaak
lang noch oer
lykas ik doch op dit momint.
En siz ik, sjoch, ik doch jim allegear, jim
allegear de groetnis.
Freark Dam
Reactie's
15:04 26-04-2021
Anneke ZeinstraIn hiel moai gedicht
Reageer >>